Mỗi độ xuân về, khi những cánh mai vàng chớm nở hay cành đào phai khoe sắc thắm, lòng người lại rộn ràng với niềm mong mỏi được trở về nhà. Nhắc đến Tết, người Việt không chỉ nhớ đến khoảnh khắc giao thừa thiêng liêng, nén hương trầm trên bàn thờ tổ tiên mà còn là nỗi nhớ da diết về những món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết. Đó không đơn thuần là lương thực, thực phẩm, mà là sự kết tinh của văn hóa ngàn đời, là ký ức tuổi thơ và niềm tin mãnh liệt về một năm mới bình an, may mắn. Hãy cùng Ancarat ngược dòng thời gian, ngồi lại bên mâm cơm tất niên để cảm nhận trọn vẹn hương vị của hồn Việt.
Ý nghĩa của những món ăn truyền thống trong ngày Tết Việt Nam
Trong tâm thức người Việt, ẩm thực chưa bao giờ chỉ dừng lại ở việc ăn no hay mặc ấm. Đặc biệt là trong dịp đầu xuân năm mới, ý nghĩa các món ăn ngày Tết lại càng trở nên thiêng liêng hơn bao giờ hết. Mâm cơm ngày Tết là sợi dây vô hình kết nối giữa hai thế giới: Âm và Dương, là lời mời trân trọng của con cháu dâng lên ông bà tổ tiên để tỏ lòng hiếu kính, uống nước nhớ nguồn.
Mỗi món ăn được bày biện trên mâm cỗ đều mang một thông điệp riêng biệt. Có món tượng trưng cho Trời Đất vuông tròn, có món gửi gắm ước vọng về sự sung túc, đủ đầy, lại có món mang màu đỏ thắm cầu mong vận may tài lộc. Thưởng thức những món ăn này là cách để chúng ta "nhận lộc" đầu năm, mong cầu vạn sự hanh thông. Chính vì thế, dù cuộc sống có hiện đại đến đâu, giá trị tinh thần ẩn sau mỗi món ngon ngày Tết vẫn luôn được gìn giữ vẹn nguyên.
Ý nghĩa thiêng liêng của những món ăn truyền thống trong ngày Tết Việt Nam
Mâm cơm ngày Tết có gì? – Tinh hoa ẩm thực cổ truyền
Nếu có ai đó hỏi rằng mâm cơm ngày Tết có gì mà khiến người đi xa nhớ nhung đến thế, thì câu trả lời chính là sự "hài hòa và phong phú". Tùy theo phong tục tập quán của từng vùng miền Bắc – Trung – Nam mà các món ăn truyền thống ngày Tết sẽ có sự biến tấu khác nhau, nhưng tựu trung lại đều tuân theo quy tắc ngũ hành tương sinh, cân bằng hương vị và màu sắc.
Ở miền Bắc, mâm cỗ Tết xưa thường được chuẩn bị rất công phu theo lệ "bốn bát bốn đĩa" tượng trưng cho tứ trụ, bốn mùa và bốn phương. Những bát canh măng lưỡi lợn, canh bóng thả, đĩa gà luộc lá chanh vàng ươm... tạo nên một bức tranh ẩm thực tinh tế. Ngược lại, miền Nam phóng khoáng với nồi thịt kho tàu nước dừa thơm lừng, canh khổ qua với ý nghĩa "cái khổ đi qua". Dù khác biệt về hình thức, nhưng tất cả đều thể hiện sự trù phú của nông nghiệp lúa nước và tấm lòng thành kính của gia chủ.
Những món ăn ngày Tết Việt Nam không thể thiếu
Dù Bắc hay Nam, dù miền xuôi hay miền ngược, danh sách những món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết dưới đây luôn hiện diện như một bảo chứng cho bản sắc văn hóa dân tộc.
Bánh chưng, bánh tét – Linh hồn của Tết cổ truyền
"Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh"
Câu đối xưa đã mặc định vị trí độc tôn của bánh chưng trong ngày Tết. Gói ghém trong lớp lá dong xanh mướt là nếp cái hoa vàng dẻo thơm, là đỗ xanh bùi bùi và miếng thịt ba chỉ béo ngậy. Bánh chưng vuông vức tượng trưng cho Đất mẹ, nhắc nhớ sự tích Lang Liêu và lòng biết ơn thiên nhiên.
Trong khi đó, ở miền Nam và miền Trung, bánh tét hình trụ dài lại chiếm ưu thế. Từng đòn bánh tét chắc nịch, khi cắt ra lộ rõ phần nhân tròn trịa như mặt trăng, tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở. Thiếu đi hương nếp nồng nàn của bánh chưng, bánh tét, món ngon ngày Tết cổ truyền dường như mất đi một nửa linh hồn.
Bánh chưng, bánh tét – Hồn Tết kết tinh từ đất trời và lòng người
Thịt kho – Biểu tượng của sự sung túc
Nếu miền Bắc có thịt đông trong trẻo thì miền Nam lại tự hào với món thịt kho tàu (thịt kho hột vịt). Đây là một trong những món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Miếng thịt heo thường được thái vuông vức, to bản, kho chung với trứng vịt tròn trịa. Hình ảnh "vuông – tròn" trong cùng một bát thịt kho biểu trưng cho sự cân bằng, toàn vẹn và viên mãn.
Màu nâu cánh gián óng ả của nước màu, vị ngọt thanh của nước dừa xiêm thấm đẫm trong từng thớ thịt mềm rục tạo nên hương vị "đưa cơm" khó cưỡng. Người xưa quan niệm, nồi thịt kho càng lớn, càng đầy đặn thì năm mới gia chủ càng ấm no, sung túc.
Dưa hành, củ kiệu – Vị cân bằng ngày Tết
Trong các món ăn ngày Tết Việt Nam, nếu thiếu đi đĩa dưa hành hay củ kiệu thì thật là một thiếu sót lớn. Đây là những món ăn kèm bình dị nhưng đóng vai trò "nhạc trưởng" cân bằng vị giác. Vị chua chua, cay nhẹ và giòn tan của dưa hành, củ kiệu giúp trung hòa độ béo ngậy của bánh chưng, thịt mỡ, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn trong những ngày tiệc tùng triền miên.
Hơn thế nữa, theo y học cổ truyền, hành và kiệu có tính ấm, giúp lưu thông khí huyết, rất tốt cho sức khỏe trong tiết trời se lạnh của mùa xuân.
Giò chả, nem – Hương vị đoàn viên
Đĩa giò lụa trắng ngà, mịn màng hay đĩa chả quế thơm lừng mùi quế chi, đĩa nem rán (chả giò) vàng ruộm giòn tan là những gương mặt thân quen trên mâm cỗ. Giò chả tượng trưng cho sự "trong ấm ngoài êm", phúc lộc đầy nhà.
Người Việt thường gói giò rất chặt tay, thể hiện sự gắn kết bền chặt của tình thân gia đình. Khi cắt ra, miếng giò phải mịn, không bở, mang ý nghĩa mọi việc trong năm mới đều suôn sẻ, trôi chảy.
Giò chả, nem – Dư vị sum vầy trong từng khoảnh khắc xuân sang
Xôi gấc – Màu đỏ của may mắn
Không thể không nhắc đến xôi gấc – món ăn mang sắc đỏ rực rỡ tượng trưng cho vận khí may mắn, hỷ sự và tài lộc. Màu đỏ của gấc hòa quyện với nếp dẻo, thêm chút mỡ gà bóng bẩy và vị ngọt dịu của đường tạo nên một món ăn vừa đẹp mắt vừa ngon miệng. Trong văn hóa tâm linh, khởi đầu năm mới với màu đỏ của xôi gấc là khởi đầu cho một năm vạn sự như ý, công danh thăng tiến.
Khi ẩm thực Tết trở thành di sản văn hóa
Ẩm thực không chỉ là vật chất, đó là di sản. Những món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết giống như những "viên ngọc" được mài giũa qua thời gian, càng để lâu càng sáng, càng gìn giữ càng quý giá. Đó cũng chính là triết lý mà Ancarat luôn theo đuổi trên hành trình tôn vinh giá trị Việt.
Nếu như bánh chưng, dưa hành là "di sản mềm" nuôi dưỡng ký ức và tâm hồn người Việt, thì những chế tác trang sức phong thủy, vàng bạc đá quý lấy cảm hứng từ biểu tượng văn hóa chính là "di sản cứng" để lưu truyền mãi về sau. Giống như cách các bà, các mẹ tỉ mỉ nêm nếm gia vị cho nồi thịt kho, Ancarat cũng dồn hết tâm huyết, sự tỉ mỉ vào từng đường nét chạm khắc trên các sản phẩm vàng 24K, charm phong thủy hay trang sức bạc.
Chúng ta trân quý một món ăn ngon vì nó gợi nhớ về cội nguồn. Chúng ta đeo một chiếc vòng tay charm hạt gạo vàng, hay hình tượng 12 con giáp cũng là để nhắc nhở bản thân về ước vọng no đủ, bình an và niềm tự hào dân tộc. Giữ gìn vị Tết xưa qua mâm cơm, và giữ gìn cốt cách Việt qua những vật phẩm phong thủy bên mình, đó chính là cách người hiện đại sống trọn vẹn với truyền thống.
Từ hương vị Tết đến chế tác Ancarat – tất cả đều là hành trình gìn giữ tinh hoa Việt
Kết luận
Thời gian có thể trôi đi, vạn vật có thể đổi thay, nhưng những món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết sẽ mãi là "mỏ neo" giữ tâm hồn người Việt lại với quê hương, với gia đình. Mâm cơm ngày Tết không chỉ là nơi ta thưởng thức mỹ vị nhân gian, mà là nơi ta học bài học về sự biết ơn và tình yêu thương.
Tết này, bên cạnh việc chăm chút cho mâm cỗ gia tiên thêm đầy đặn, đừng quên chăm chút cho chính tâm hồn mình bằng những giá trị văn hóa bền vững. Chúc bạn và gia đình một năm mới An khang – Thịnh vượng, luôn đong đầy hạnh phúc như nồi bánh chưng xanh và rực rỡ may mắn như đĩa xôi gấc nồng nàn. Và hãy để Ancarat đồng hành cùng bạn lưu giữ những khoảnh khắc vàng son ấy qua những kỷ vật mang đậm hồn Việt.
☎Hotline: 0988.902.860/ 0902.972.972
📍CH1: 261 Nguyễn Trãi, phường Cầu Ông Lãnh (Q.1 cũ), TP. HCM - Hotline: 0981999901
📍CH2 (SILVER ONLY): 259 Nguyễn Trãi, phường Cầu Ông Lãnh (Q.1 cũ), TP. HCM - Hotline: 0961.586.586
📍CH3: 154 Hậu Giang, phường Bình Tây (Q.6 cũ), TP. HCM - Hotline: 0981816330
📍CH4: 382 Lê Quang Định, phường Bình Lợi Trung (Q.Bình Thạnh cũ), TP. HCM - Hotline: 0981816365
📍CH5: 105 Nguyễn Thị Thập, phường Tân Hưng (Q.7 cũ), TP.HCM
📍CH6: 243A Xã Đàn, P. Đống Đa (Q. Đống Đa cũ), Hà Nội - Hotline: 0981999903
📍CH7: 24 Trần Hưng Đạo, phường Hồng Gai, Thành phố Hạ Long, Quảng Ninh
📍CH8: 47 Trần Nhân Tông, phường Hai Bà Trưng, Hà Nội
📍Hệ thống đại lý uỷ quyền chính hãng bạc Ancarat: 0961.586.586
Xem thêm:
- Giao thừa 2026 vào ngày 29 hay 30? Khi nào mới có giao thừa 30 Tết?
- Mâm cúng giao thừa chuẩn bị thế nào cho đúng và đủ đầy?