Tết ở thời bao cấp ngày xưa như thế nào?

Tết thời bao cấp là một phần quan trọng trong ký ức của nhiều người Việt Nam, đặc biệt là những người đã sống qua giai đoạn từ sau năm 1975 đến năm 1986. Mặc dù tết thời bao cấp mang đậm nét đặc trưng của sự khó khăn, thiếu thốn về vật chất nhưng cũng đầy tình cảm và tinh thần đoàn kết.

Trong thời kỳ bao cấp, việc phân phối hàng hoá và lương thực phụ thuộc vào tem phiếu. Mọi người dân được cấp một số lượng tem phiếu nhất định theo tiêu chuẩn được quy định bởi nhà nước, tùy vào nghề nghiệp, gia cảnh, và địa vị xã hội. Đến dịp Tết, mỗi gia đình thường được nhận một số hàng hóa bổ sung, nhưng không phải lúc nào cũng đầy đủ.

Không khí chuẩn bị Tết

Mặc dù thiếu thốn về vật chất, nhưng người dân vẫn rất mong chờ đến Tết và chuẩn bị rất kỹ lưỡng với những gì họ có. Không khí chuẩn bị Tết thường diễn ra đơn giản nhưng đầy ý nghĩa:

• Làm bánh chưng, bánh tét: Đây là một phong tục truyền thống được giữ gìn cẩn thận. Các gia đình thường tự gói bánh chưng, bánh tét từ những nguyên liệu ít ỏi, và thường chia sẻ, giúp đỡ lẫn nhau để đảm bảo có được chiếc bánh cho ngày Tết.
• Trang trí nhà cửa: Dù không có nhiều vật liệu trang trí, nhưng việc dọn dẹp và làm mới nhà cửa là một việc quan trọng trong dịp Tết. Những cành đào, cành mai đơn sơ được chọn lựa cẩn thận để mang không khí xuân về nhà.
• Chợ Tết: Các phiên chợ Tết thời bao cấp cũng rất sôi động, dù thiếu thốn hàng hóa. Người dân thường phải xếp hàng dài để mua, đôi khi không thể mua được

Phong tục Tết

Mặc dù trong điều kiện khó khăn, nhưng các phong tục truyền thống của Tết vẫn được người dân duy trì và gìn giữ:

• Cúng ông Công, ông Táo: Đây là một phong tục truyền thống diễn ra vào ngày 23 tháng Chạp, khi người dân cúng tiễn Táo quân về trời. Người dân thời bao cấp thường không có tiền mua cá chép sống, nên đôi khi chỉ cúng với các vật liệu đơn giản như trầu cau, bánh trái.
• Giao thừa và lễ cúng gia tiên: Lễ cúng giao thừa và cúng tổ tiên trong ngày Tết vẫn được duy trì. Dù mâm cúng có thể không đủ đầy, nhưng vẫn rất trang trọng, với bánh chưng, hoa quả, và một ít thức ăn đơn giản.
• Chúc Tết và lì xì: Người dân vẫn duy trì việc chúc Tết lẫn nhau. Tuy nhiên, lì xì thời kỳ này rất đơn giản, với những đồng tiền nhỏ, nhưng mang đầy ý nghĩa tinh thần.

Không khí đoàn kết và chia sẻ

Một trong những nét đặc trưng nhất của Tết thời bao cấp là tình cảm cộng đồng. Mặc dù vật chất thiếu thốn, nhưng người dân vẫn chia sẻ với nhau từng món quà nhỏ, từng chiếc bánh chưng, hay những bữa ăn đạm bạc nhưng ấm áp tình thân. Các gia đình thường ghé thăm nhau trong dịp Tết, trò chuyện, cùng nhau thưởng thức những món ăn đơn sơ, tạo nên không khí Tết ấm cúng.

Trò chơi và giải trí dịp Tết

Vào thời điểm này, các phương tiện giải trí như tivi, radio còn rất hạn chế. Nhưng điều này không làm giảm đi không khí vui tươi của ngày Tết. Các trò chơi truyền thống như đánh đu, bầu cua, chơi bài lá, hoặc thậm chí là các hoạt động văn hóa tại địa phương như hát chèo, tuồng, cải lương vẫn được người dân hưởng ứng nồng nhiệt.

Người dân dù phải sống trong điều kiện khắc nghiệt nhưng vẫn không quên những giá trị văn hóa truyền thống, tình cảm gia đình và cộng đồng. Không khí đoàn kết, sẻ chia và lòng lạc quan của người dân thời ấy đã trở thành một phần ký ức đáng nhớ trong tâm trí nhiều người.