Lễ cúng Giao thừa là một trong những phong tục và tín ngưỡng từ xa xưa của ông bà ta, nó đã được lưu truyền qua nhiều thế hệ và vẫn còn lưu giữ đến ngày nay. Đây là một tập tục đẹp của người Việt Nam, thể hiện sự tri ân, báo đức và bày tỏ mong ước trong năm mới được bình an, hạnh phúc và ấm no.
Lễ cúng Giao thừa là một trong những lễ quan trọng nhất trong năm. Mâm cúng giao thừa gồm có mâm cúng ngoài trời và mâm cúng trong nhà. Mỗi mâm cúng cần được chuẩn bị theo cách riêng và tùy thuộc vào từng vùng miền thì lễ vật cũng khác nhau.
1. Lễ vật cần chuẩn bị để cúng Giao Thừa ngoài trời
Lễ cúng giao thừa được tiến hành vào giờ Chính Tý, tức đúng 12h đêm hôm 29 tháng Chạp.
Theo tục lệ cổ truyền thì Giao thừa được tổ chức nhằm đón các Thiên binh (12 vị Hành khiển). Lúc đó họ đi thị sát dưới hạ giới, rất vội không kịp vào tận bên trong nhà được, nên bàn cúng thường được đặt ở ngoài cửa chính mỗi nhà. Hết một năm, vị Hành khiển (行遣) cũ đã cai quản Hạ giới trong năm cũ sẽ bàn giao công việc cho vị Hành khiển mới đi xuống sẽ cai quản Hạ giới trong năm mới. Mỗi năm có một vị, sau 12 năm thì các vị Hành khiển sẽ luân phiên trở lại.
Trước tiên, chúng ta cần chuẩn bị vàng mã cúng giao thừa, quần áo và mũ nón thần linh.
Trên bàn cúng, cần có một đĩa trái cây gồm 5 loại quả (mâm ngũ quả).
Bàn cúng cần có hương, hoa, đèn/nến, trầu cau, muối gạo, trà, rượu, bánh mứt, một bình hoa.
Nếu cúng mặn, có thể chuẩn bị thủ lợn luộc, gà trống luộc, xôi, bánh chưng,… Nếu là phật tử, có thể cúng mâm lễ chay.
Đặt lư hương phía trước bàn, bên cạnh là bình hoa, đĩa gạo muối, đèn/nến. Bánh mứt, trái cây, lễ mặn/chay đặt ngay giữa bàn. Bên còn lại là vàng mã, quần áo và mũ nón thần linh.
2. Bài khấn cúng Giao Thừa ngoài trời
Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư phật, chư phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
Con kính lạy Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Triệu Vương Hành Khiển, Tam Thập lục thương hành binh chi thần, Khúc Tào phán quan.
Con kính lạy ngài đương niên thiên quan Ngụy Vương Hành khiển, Mộc Tinh hành binh chi thần, Tiêu Tào phán quan.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm Tân Sửu với năm Nhâm Dần
Chúng con là: …, sinh năm: …, hành canh: … tuổi.
Ngụ tại số nhà:…, ấp/khu phố:…, xã/phường …, quận/huyện/ thành phố …, tỉnh/thành phố…
Phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.
Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dường Phật thánh, dâng hiến Tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài cựu niên đương cai Thái tuế, ngài tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân và chư vị thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần. Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 lạy).
3. Lễ vật trong mâm cúng Giao Thừa trong nhà
Cúng Giao thừa trong nhà là lễ cúng tổ tiên vào chính thời khắc giao thừa vừa tới, nhằm cầu xin Tổ tiên phù hộ độ trì cho gia đình mình gặp những điều tốt lành trong năm mới sắp đến. Mâm cỗ cúng trong nhà có thể là mâm lễ mặn hoặc chay tùy vào điều kiện, phong tục của gia đình.
Mâm lễ mặn gồm: Bánh chưng, giò, chả, xôi, thịt gà… và một số món ăn khác theo nhu cầu và điều kiện mỗi gia đình.
Mâm lễ chay gồm: Hương, hoa, đèn nến, bánh kẹo, mứt Tết, các món chay và các loại đồ uống khác.
Tùy theo mỗi vùng miền mà cỗ cúng giao thừa cũng có sự khác biệt riêng. Ví dụ: Mâm cỗ miền Bắc đủ đầy món mặn, không thể thiếu gà luộc. Mâm cỗ miền Nam có thể đơn giản hơn, không cần gà luộc.
Khi cúng giao thừa trong nhà, tất cả thành viên trong gia đình cần phải trang nghiêm, chỉn chu trước bàn thờ, khấn tổ tiên để xin được phù hộ trong năm mới đồng thời mời ông bà tổ tiên về nhà ăn Tết cùng gia đình.
Tuy nhiên cũng cần lưu ý, khi khấn tổ tiên để mời tiền nhân về ăn Tết cùng với con cháu, gia chủ phải khấn Thổ công (ông Công, ông Táo) để xin phép cho tổ tiên về ăn Tết.
4. Văn khấn cúng Giao Thừa trong nhà
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Nam mô Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật.
Nam mô Đức Bồ-tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần, các cụ tổ tiên nội ngoại chư vị tiên linh.
Nay phút giao thừa năm cũ Tân Sửu với năm Nhâm Dần.
Chúng con là :… sinh năm …, hành canh: … tuổi.
Ngụ tại số nhà …, ấp/ khu phố …, xã/ phường…, quận/ huyện …, tỉnh/thành phố ….
Phút giao thừa vừa điểm, nay theo vận luật, tống cựu nghênh tân, giờ Tý đầu xuân, đón mừng Nguyên đán, tín chủ chúng con thành tâm, tu biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật- Thánh, dâng hiến tôn Thần, tiến cúng Tổ tiên, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Hỷ Thần, Phúc đức chính Thần, ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tài Thần, các ngài bản gia Táo phủ Thần quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Cúi xin giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Con lại kính mời các cụ Tiên linh, Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, Bá thúc đệ huynh, Cô di tỷ muội, nội ngoại gia tộc, chư vị hương linh, cúi xin giáng phó linh sàng thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ lại kính mời các vị vong linh tiền chủ, hậu chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết giao thừa, giáng lâm trước án, chiêm ngưỡng tân xuân, thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự cát tường, bốn mùa được bình an, gia đạo hưng long, thịnh vượng.
Tâm thành cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám cẩn cáo.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Website: www.ancarat.vn
Tổng đài: 19006889 (Miễn phí)
Hotline: 0988902860 – 090297297
Hệ thống cửa hàng: http://bit.ly/ch-ancarat
Kênh TMDT: https://ancarat.com/tmdt
Bài viết liên quan
Cách cúng Thần Tài Thổ Địa 2023