Việc phát hiện 40 mỏ vàng với trữ lượng gần 30 tấn tại khu vực Tây Bắc đang thu hút sự chú ý, đặt ra câu hỏi liệu nguồn tài nguyên này có thể làm dịu tình trạng khan hiếm vàng trên thị trường Việt Nam hay không.

Theo chuyên gia Trần Duy Phương, thông tin về trữ lượng vàng gần 30 tấn tại Tây Bắc là một tín hiệu tích cực cho thị trường vàng trong tương lai. Khi nguồn vàng này được khai thác, nó sẽ bổ sung vào nguồn cung, giúp giảm áp lực từ tình trạng thiếu hụt vàng nguyên liệu hiện nay. Ông Phương cho biết, người dân hiện gặp khó khăn khi mua vàng do nguồn nguyên liệu đầu vào hạn chế, khiến các doanh nghiệp không thể đáp ứng đủ nhu cầu.

Trước đây, khi quy định chưa được siết chặt, doanh nghiệp có thể mua vàng trôi nổi trên thị trường, đảm bảo nguồn cung tương đối ổn định. Tuy nhiên, hiện nay, các doanh nghiệp chủ yếu dựa vào vàng do chính họ sản xuất hoặc vàng có nguồn gốc rõ ràng từ người dân bán lại. Đồng thời, xu hướng người dân mua vàng tích trữ thay vì bán ra càng làm trầm trọng thêm tình trạng khan hiếm.

Ông Phương nhận định: “Việc phát hiện 40 mỏ vàng với trữ lượng gần 30 tấn sẽ giúp nguồn vàng thành phẩm bớt eo hẹp, kéo giá vàng trong nước gần hơn với giá thế giới, đồng thời giảm nạn buôn lậu vàng, góp phần ổn định kinh tế.” Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng quá trình khai thác không thể diễn ra ngay lập tức, mà có thể mất từ 5 năm hoặc lâu hơn do cần thời gian nghiên cứu và xử lý địa chất phức tạp dưới lòng đất.

Ngoài ra, trữ lượng vàng được công bố chỉ mang tính ước lượng ban đầu. Để khai thác và tinh luyện vàng nguyên chất, cần vượt qua nhiều công đoạn kỹ thuật. Ông Phương nhấn mạnh: “Tác động thực sự của nguồn vàng này đến thị trường chỉ có thể đánh giá trong dài hạn. Hiện tại, thông tin này chưa thể hỗ trợ tức thì cho giá vàng trong nước.” Ông cũng so sánh với nhiều quốc gia từng phát hiện trữ lượng vàng lớn nhưng gặp khó khăn trong khai thác, thậm chí chi phí khai thác còn vượt xa chi phí nhập khẩu.

Khai thác vàng tại Việt Nam diễn ra như thế nào?

GS.TS. Phan Trường Thị, Viện Đá quý, vàng và trang sức Việt, cho biết dù khu vực miền núi phía Bắc có nhiều mỏ vàng, nhưng các mỏ lớn nhất Việt Nam lại nằm ở Quảng Nam, cụ thể là mỏ Bồng Miêu và Phước Sơn với tổng trữ lượng khoảng 20 tấn. Tại phía Bắc, các khu vực như Đồi Bù (Hòa Bình) – với các mỏ Cao Răm, Da Bạc, Kim Bôi – có trữ lượng khoảng 10 tấn. Vùng Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng cũng ghi nhận các mỏ như Pắc Lạng (30 tấn), Bồ Cu (1,7 tấn ở phần nông), và Nam Quang. Riêng khu vực Nà Pái (Lạng Sơn) dù có trữ lượng ước tính 30 tấn, nhưng khai thác khó khả thi do vàng hạt nhỏ và công nghệ thu hồi phức tạp.

Hiện nay, Việt Nam áp dụng hai phương pháp khai thác vàng:

1. Phương pháp hiện đại: Các công ty đầu tư sử dụng máy móc, thiết bị bảo hộ và công nghệ tiên tiến. Quặng vàng được khai thác bằng mìn hoặc máy khoan, sau đó vận chuyển đến nhà máy tuyển quặng. Tại đây, vàng được nghiền nhỏ, loại bỏ tạp chất qua tuyển nổi, hấp thụ bằng nhựa auric hoặc ngâm chiết.
2. Phương pháp thủ công: Người dân tại một số khu vực vẫn đãi vàng bằng dụng cụ thô sơ như mâm, chảo, cuốc, xẻng. Mâm đãi vàng thường được làm từ đáy thùng phi, dài khoảng 70cm. Người khai thác múc hỗn hợp đất, bùn, cát chứa vàng, sau đó dùng nước và kỹ thuật xoay mâm để loại bỏ tạp chất. Phần vàng và khoáng vật nặng còn lại sẽ được tách ra như cách đãi gạo truyền thống.

Sau khi khai thác, vàng được xử lý để loại bỏ tạp chất, làm nóng chảy thành dung dịch, rồi đổ vào khuôn để tạo thành vàng miếng hoặc thỏi. Quy trình này bao gồm đóng dấu, ghi thông tin thương hiệu và trọng lượng, đảm bảo tiêu chuẩn thành phẩm.

Dù tiềm năng lớn, việc khai thác vàng tại Việt Nam vẫn đòi hỏi đầu tư lớn về công nghệ và thời gian, khiến tác động của các mỏ vàng mới phát hiện chưa thể thấy ngay trong ngắn hạn.