Tết Nguyên Đán là thời điểm gia đình quây quần, tận hưởng không khí ấm áp sau một năm bận rộn với công việc và học tập. Trong văn hóa Việt Nam, Tết Nguyên Đán được coi là lễ hội quan trọng nhất, một dịp lễ đồng thuận của toàn dân tộc Việt Nam. Vượt qua hàng thế kỷ, phong tục truyền thống Tết Nguyên Đán vẫn được giữ gìn, không chỉ mang tính biểu tượng mà còn làm chặt chẽ sự đoàn kết và đánh thức tinh thần yêu nước của người Việt Nam. Hãy cùng Ancarat điểm qua những phong tục trong ngày Tết Nguyên Đán tại Việt Nam.

1. Chuẩn bị cho Tết Nguyên Đán

Trong những ngày cuối cùng của năm, mọi gia đình thường có phong tục làm sạch và trang trí ngôi nhà của mình, mua sắm đồ dùng và quần áo mới. Người lớn thường dạy dỗ con cháu là xóa sạch mọi xúc cảm tiêu cực của năm cũ, tránh xung đột trong thời kỳ giao mùa, và không trách phạt người khác, để cùng nhau bước sang năm mới với bình an và thịnh vượng.

2. Cúng ông Công ông Táo về trời

Ngày 23 tháng Chạp, mọi gia đình thực hiện lễ cúng ông Công ông Táo bằng cách làm sạch nhà bếp. Mọi người thường chuẩn bị cá chép, theo truyền thuyết chúng sẽ đưa ông Táo về trời. Hy vọng ông sẽ mang theo những điều tốt lành khi chầu Ngọc Hoàng. Theo quan niệm dân gian, đây cũng là thời điểm Ngọc Hoàng thưởng hoặc khiển trách ông Táo dựa trên báo cáo của ông.

3. Gói bánh chưng, bánh tét

Bánh chưng và bánh tét là những đặc sản truyền thống không thể thiếu trong mỗi Tết Nguyên Đán. Bánh chưng, hình vuông tượng trưng cho đất, và bánh tét, hình tròn tượng trưng cho trời, thể hiện triết lý âm dương. Ngoài ra, bánh chưng và bánh tét còn mang ý nghĩa tượng trưng cho cha và mẹ, là thực phẩm cao quý để cúng ông bà tổ tiên, giúp thể hiện tấm lòng hiếu thảo cùng sự tri ân.

4. Trưng hoa ngày Tết

Trong ngày Tết, mọi gia đình thường mua cây hoa đào, hoa mai, hoa quất,… để đón may mắn. Cây hoa không chỉ được sử dụng để trang trí mà còn để xua đuổi tà ma, mong muốn năm mới đầy hạnh phúc, vui vẻ và an khang thịnh vượng cho toàn gia đình.

5. Bày mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả biểu tượng cho ngũ hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ, theo quan niệm của Khổng Tử. Mâm này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn thể hiện lòng hiếu thảo, mong muốn năm mới mang lại những điều tốt lành.

6. Thăm mộ ông bà

Từ ngày 23 tháng Chạp đến ngày 30 tháng Chạp, các thành viên trong gia đình thường ghé thăm mộ ông bà để làm sạch, trang trí và mời ông bà về nhà ăn Tết.

7. Cúng giao thừa

Lễ cúng giao thừa là một phong tục truyền thống quan trọng. Thường có hai buổi lễ, một trong nhà và một ngoài trời. Mọi người tin rằng việc bỏ hết những gì xấu xa của năm cũ và chào đón một năm mới với nhiều thành công, tài lộc là rất quan trọng.

8. Phong tục truyền thống xông đất

Phong tục này quan trọng với người Việt vì họ tin rằng người xông đất sẽ quyết định vận may của gia đình trong năm mới. Người được mời để xông đất thường được chọn kỹ, có vận may và hợp tuổi với chủ nhà, với hi vọng rằng họ sẽ đem lại may mắn và tài lộc suốt cả năm.

9. Xuất hành vào đầu năm mới

Ngày đầu năm mới, người Việt thường chọn giờ và hướng phù hợp để xuất hành, mong muốn một năm mới đầy đủ may mắn.

10. Chúc Tết và mừng tuổi đầu năm

Trong những ngày đầu năm mới, người Việt thường đi chúc Tết người thân và bạn bè. Thông thường, sáng mùng 1 Tết, con cháu sẽ tụ họp để chúc thọ, mừng tuổi ông bà và cha mẹ. Người lớn sau đó sẽ mừng tuổi con cháu bằng những đồng tiền mới trong những chiếc bao lì xì đỏ, đồng thời bày tỏ lời chúc tốt đẹp như học giỏi, khỏe mạnh và hạnh phúc trong năm mới.

11. Sắm vàng ngày Tết

Việc mua vàng vào đầu năm mới cũng là một phong tục truyền thống Tết Nguyên Đán lâu dài của người Việt. Việc này không chỉ là cách tích trữ tài sản, mà còn mang ý nghĩa của một năm mới với nhiều may mắn, sung túc, và phú quý.